การตีความหมายของสีตามวัฒนธรรมของแต่ละชนชาติ (ตอนสีดำ)

สีดำ นับเป็นสีของชุดสูทของคุณผู้ชายที่ได้รับความนิยมในหมู่นักธุรกิจชาวตะวันตกและเอเชีย รองลงไปก็อาจมีสีน้ำเงิน สีเทาเข้มบ้างแล้วแต่รสนิยมการแต่งกายของแต่ละบุคคล แต่อย่างไรสีดำก็ยังติดอันดับท็อปทรี แม้แต่การเลือกสีสูทไปงานแต่งงานก็ยังมีคนเลือกใส่สีดำเกินครึ่งในบรรดาแขกเหรื่อเพศชายในยุคสมัยนี้
                แต่ก่อนชาวไทยใช้สีดำกับพิธีกรรมเกี่ยวกับงานอวมงคลหรืองานสีดำ ปัจจุบันบางท่านอาจเรียก “งานขาวดำ” เพราะสังเกตดูแล้วก็มีผู้รับเชิญร่วมงานมักจะใส่เสื้อสีขาวหรือสีเทาปะปนอยู่ในแต่ละงาน
                สีดำ โบราณใช้ผลมะเกลือ ปัจจุบันอาจใช้สีสังเคราะห์เพื่อความติดทนนานของสี
                เสื้อยืดตามร้านขายเสื้อผ้า สีดำต้องมีติดร้านแน่นอน บางทีอาจเกินกว่าครึ่งหนึ่งของสต๊อกสินค้า
                สีดำ ตามหลักฮวงจุ้ยถือว่าเป็นสีประจำธาตุน้ำ เพราะเมื่อเราสังเกตจากภาพถ่ายดาวเทียมจะมองเห็นบริเวณผืนน้ำที่ลึกที่สุดบนดาวโลกเป็นสีน้ำเงินเข้มจนเกือบเป็นสีดำ

การตีความหมายของสีตามวัฒนธรรมของแต่ละชนชาติ (ตอนสีขาว)

สีขาว เป็นสีที่แทนความบริสุทธิ์
                คนจีนโบราณ ใช้ผ้าดิบสีขาวในพิธีกงเต๊ก ซึ่งเป็นพิธีกรรมเกี่ยวกับความตาย ตั้งแต่ชนชั้นนำไปจนถึงสามัญชน
                ส่วนคนตะวันตก กลับใช้ชุดแต่งงานสีขาว ในแง่ของการเริ่มต้นชีวิตใหม่กับคนที่ใช่และสัญญาจะครองรักกันตลอดไป ซึ่งหากมองให้ลึกซึ้ง อาจจะหมายถึง การผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนเป็นวัฏจักร กล่าวคือ ความรักสุกงอมหรือการเดินทางไปสู่สัมปรายภพ ต่างก็กำลังจะสร้างชีวิตใหม่ขึ้นมา (Reincarnation)

                สีขาว ในทางฮวงจุ้ย ถูกมองว่าเป็นธาตุทอง มาจากคติแรกเริ่มที่ว่า ท้องฟ้ามีเมฆหมอกสีขาว เปรียบดั่งจุดสูงสุดของมนุษย์คือบิดาผู้ศักดิ์สิทธิ์ เช่น มหาเทพซุส ตามคติเทวนิยมของชาวกรีกโบราณ ส่วนแผ่นดิน เปรียบดังอุทรของมารดา สีเหลืองนวล ซึ่งตรงกับคำว่า แม่พระธรณี ของชาวชมพูทวีป

การตีความตามยุคสมัยของสี

จากบทความที่เคยกล่าวถึงอุทยานผาแต้ม จ.อุบลราชธานี ได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับสีแดงที่ใช้นั้น คนยุคดังกล่าว เชื่อว่าเป็นสีแห่งความตาย คงจะดูว่าเมื่อคนจะตายมักจะมีเลือดไหลออกจากทวารทั้งเก้า ยุคนั้นจึงใช้สีแดง หรือข้าวของที่เป็นสีแดงในพิธีกรรมเกี่ยวกับความตาย
                ยุคหลัง สีแดงกับมีวิวัฒนาการไปเรื่อยๆ ตั้งแต่ใช้ในยามศึกสงคราม เพื่อให้มองดูเป็นกลุ่มก้อนแห่งความรักชาติเดียวกัน ก่อเกิดให้ความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวแห่งความรักชาติพันธุ์ร่วมกันในแถบลุ่มน้ำเจ้าพระยา ที่ถูกนิยามว่า คนไท
                ในยุคที่ความเจริญด้านวิทยาการจำแนกกลุ่มคนออกจากกันยังไม่ได้ก้าวหน้า จึงต้องอาศัยสีของเครื่องนุ่งห่ม ซึ่งสะท้อนด้วยการเรียกชื่อกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ เช่น ไททรงดำ ลาวทรงดำ กะเหรี่ยงขาว กะเหรี่ยงแดง
                เมื่อวัฒนธรรมในแถบอุษาคเณย์หลากหลายมากขึ้น สีแดง ก็ยิ่งถูกตีความไปตามคติความเชื่อของแต่ละชนชาติที่เข้ามายึดครองดินแดนย่านนี้ ตั้งแต่การมาชาวภารตะ ไปจนถึงชาวจีนโพ้นทะเล
                โดยส่วนใหญ่แล้ว สีแดงในยุคของเรา มักถูกใช้ในแง่ของความรื่นเริงสนุกสนานและการเฉลิมฉลอง เช่น เทศกาลปีใหม่คริสมาสต์ และเทศกาลตรุษจีน ถ้าถามคนทั่วไปอาจไม่ทราบว่าครั้งหนึ่ง สีแดงเคยถูกนิยามว่าเป็นสีแห่งความตาย

สีกับโลโก้ สำคัญไฉน

สีได้รับการวิวัฒนาการมานับหมื่นปี ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ จากสีธรรมชาติจนถึงสีสังเคราะห์ สีจากจิตรกรรมตามผนังถ้ำที่เคยมีมนุษย์อาศัยอยู่สามารถถ่ายทอดเหตุการณ์ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน เช่น ศิลปะถ้ำ อุทยานแห่งชาติผาแต้ม จ.อุบลราชธานี มีความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวและสะท้อนเรื่องราวเมื่อยุค 3000 ปีก่อน ด้วยรูปภาพของ คน สัตว์ ข้าวของเครื่องใช้และพิธีกรรมที่สำคัญ หากคนเราหวงแหนสิ่งใดก็ต้องการจะเก็บรักษาสิ่งนั้นไว้และถ่ายทอดผ่านงานศิลป์ทุกรูปแบบ แม้แต่คนที่ยังขึ้นชื่อเป็นมนุษย์ถ้ำ ยังหวงแหนและคิดค้นกรรมวิธีต่างๆ ในการใช้สีสันที่คงทนถาวร เพื่อบอกกล่าวแก่อนุชนรุ่นหลังว่าครั้งหนึ่งยังมีเรื่องราวหลายอย่างเกิดขึ้นในสถานที่นั้นๆ จนเกิดเป็นรูปแบบเชิงสัญลักษณ์ของการคงอยู่ของขนบธรรมเนียมปฏิบัติต่างๆ สิ่งแทนค่าอันสูงยิ่งของคนยุคเก่า คนยุคเรา อาจนิยามใหม่ว่า โลโก้

สีแดงกับการสื่อความหมาย

เมื่อคุณเห็นสัญญาณไฟจราจรสีแดง คุณต้องหยุดรถ แสดงว่าสีแดง เป็นการสื่อความหมายถึงการห้ามขั้นสุดยอดได้ดีที่สุด สีแดงมักถูกใช้เพื่องานด้านความปลอดภัย เช่น ตู้อุปกรณ์ดับเพลิง รถดับเพลิง หรือใช้เป็นสัญลักษณ์ของการขอความช่วยเหลือ เช่น กากบาทของสภากาชาด
                สีแดง ยังถูกใช้ในแง่ของการรวมพล ปลุกระดม ปลุกใจให้ฮึกเหิมต่อสู้ได้ดีกว่าสีอื่นๆ
                สีแดง ตามศาสตร์ฮวงจุ้ยเป็นตัวแทนของธาตุไฟ ลักษณะของธาตุไฟ หมายถึง การลุกขึ้นสู้ การปลอดปล่อย ความรู้สึกเป็นอิสระ ความต้องการเอาชนะ การคลั่งไคล้อย่างที่สุด

                ตัวเอกในการ์ตูนแนวซุปเปอร์ฮีโร่ มักจะแต่งกายด้วยสีแดง บางครั้งจึงเป็นตัวแทนของการสื่อความหมายของความเป็นผู้นำ กล้าเผชิญกับความท้าทายทุกรูปแบบ

สีกับอารมณ์ของคน

สีสัมพันธ์กับอารมณ์ของคน เช่น สีแดง ส่งผลให้รู้สึกมีชีวิตชีวา เลือดลมสูบฉีด หากเราอยู่ในห้องสีแดงนาน ๆ จะรู้สึกร้อน หายใจเร็วขึ้น แต่ถ้าอยู่ในห้องสีฟ้า จะรู้สึกเย็นขึ้น ส่วนห้องสีขาวหรือสีโทนสว่างจะทำให้รู้สึกปลอดโปร่งโล่งสบายกว่าห้องที่มืดทึม หรือมีโทนค่อนไปทางสีดำ

                ในศาสตร์ฮวงจุ้ยได้แบ่งออกเป็น 5 เฉดสีตาม 5 ธาตุหลักคือธาตุไฟ สีแดง ธาตุดิน สีเหลือง ธาตุทอง สีขาว ธาตุน้ำ สีดำ และธาตุไม้ สีเขียว

บ้านเว้าแหว่ง

ศาสตร์ฮวงจุ้ยกล่าวว่า บ้านเว้าแหว่งที่มุมใดของบ้านจะนำความเสียหายมาสู่บุคคลในครอบครัว
                ก่อนอื่นเราต้องเข้าใจว่ามุมใดทิศใดของบ้านสัมพันธ์กับบุคคลใดบ้าง ตำราอี้จิง ได้ให้ข้อมูลไว้ดังนี้

                เลข 1 ทิศเหนือ                                       สัมพันธ์กับลูกชายคนกลาง
                เลข 2 ทิศตะวันตกเฉียงใต้                    สัมพันธ์กับผู้เป็นมารดา
                เลข 3 ทิศตะวันออก                              สัมพันธ์กับลูกชายคนโต
                เลข 4 ทิศตะวันออกเฉียงใต้                                 สัมพันธ์กับลูกสาวคนโต
                เลข 6 ทิศตะวันตกเฉียงเหนือ               สัมพันธ์กับผู้เป็นบิดา
                เลข 7 ทิศตะวันตก                                 สัมพันธ์กับลูกสาวคนเล็ก
                เลข 8 ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ            สัมพันธ์กับลูกชายคนเล็ก
                เลข 9 ทิศใต้                                            สัมพันธ์กับลูกสาวคนกลาง

                ส่วนเลข 5 เป็นทิศกึ่งกลาง ไม่มีข่วยหรือกว้าที่แน่นอน สามารถผันแปรไปตามยุค 1-9
                เช่นปัจจุบันอยู่ในยุคที่ 8 ตั้งแต่พ.ศ. 2547 ถึงพ.ศ. 2567 มีระยะเวลายุคละ 20 ปี
                เมื่อต้องการจะคำนวณเหินดาว จะใช้ข่วยเป็น “เลข 8”

                ศาสตร์ฮวงจุ้ยเน้นย้ำเสมอในเรื่องของความสมดุลหยินหยาง
                แล้วรูปทรงใดที่มีความลงตัวที่สุด
                คำตอบคือ “สี่เหลี่ยมจัตุรัส” ซึ่งก็คือเลข 5 ธาตุดินนี้เอง
                บ้านไหนที่มีรูปทรงยาวไป แคบไป หรือไม่มีรูปทรง มักจะไม่ส่งเสริมบุคคลที่เข้าไปอาศัยเท่าที่ควร

                เมื่อย้อนกลับมาในมุมมองของนักออกแบบแล้ว ควรใส่ใจเรื่องความสมดุลให้มาก บางครั้งอาจต้องยอมเสียเวลาเพื่ออธิบายให้ผู้รับบริการออกแบบ แต่จะส่งผลดีกับทุกฝ่ายในระยะยาวแน่นอน
                โลโก้ เป็นสัญลักษณ์ที่แสดงออกแทนตัวตนของเจ้าของแบรนด์ หากการออกแบบโลโก้ขาดความสมดุล ย่อมทำให้แบรนด์ขาดพลังในการดึงดูดผู้คนให้หันมาสนใจ ซึ่งไม่จำเป็นต้องเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัสเท่านั้น ยังสามารถนำเรื่ององค์ประกอบภาพศิลป์มาช่วยให้เกิดมุมมองที่แปลกตาได้หลากหลายเทคนิค
                หนึ่งในตัวอย่างชั้นเลิศ ก็คือ ตัวอักษรภาษาจีนกลาง
                ทุกขีดแม้จะหลากเส้นหลากรูปทรง แต่ทั้งมวลอยู่ภายใต้กรอบสี่เหลี่ยมอันเดียวกัน

 

                เลข 5 ในศาสตร์ฮวงจุ้ยสามารถนำมาใช้งานแยกย่อยไปได้อีกมาก ตั้งแต่วิชาฮวงจุ้ยดาวเหิน ฮวงจุ้ย 64 ข่วย จนถึงการผูกดวงจีน ล้วนแต่อาศัยเลข 5 เป็นพื้นฐานของการคำนวณแทบทั้งสิ้น
                เลข 5 เป็นกึ่งหนึ่งเลขฐาน 10 คือระบบเลขอารบิค 0 ถึง 9
                สามเท่าคือเลข 15 เป็นหนึ่งในหลักคิดของวิชาฮวงจุ้ย 64 ข่วยซึ่งเป็นศาสตร์ฮวงจุ้ยขั้นสูง

                เลข 5 แทนค่าด้วยสีเหลือง หมายถึงการรวมเข้าสู่ศูนย์กลาง
                เรามักจะเห็นจักรพรรดิจีนสวมใส่ชุดมังกร 9 เล็บสีเหลือง คนโบราณมีขนบธรรมเนียมค่อนข้างเคร่งครัดในการแต่งกาย อาจจะเพราะสมัยก่อนยังไม่มีระบบคอมพิวเตอร์ช่วยเก็บข้อมูลเลขประจำตัวประชาชน 13 หลักเพื่อยืนยันตัวตนความแตกต่างระหว่างบุคคลก็เป็นได้ สิ่งหนึ่งที่จะช่วยจำแนกชนชั้นนำจากสามัญชนได้ดีที่สุดก็คือ เครื่องแต่งกายตามยศฐาบรรดาศักดิ์ ตั้งแต่จำนวนชิ้นของเครื่องแต่งกาย เครื่องประดับ ไปจนถึงลวดลายจะระบุอย่างชัดเจนว่า ลวดลายแบบไหนใครถึงจะมี “สิทธิ์” เช่นรูปมังกรก็มีสิทธิ์จำเพาะเชื้อพระวงศ์เพศชาย แล้วยังมีการลงรายละเอียดของสิ่งที่ปรากฏ เช่น จำนวนเล็บของมังกร มากสุดคือ 9 เล็บ รองไปก็มี 8,7,6,5 ตามแต่ลำดับความสำคัญของบุคคลนั้นๆ
                ส่วนฝั่งเพศหญิง สิ่งสูงค่าที่สุดคือ รูปหงส์ รองไปก็คือ ไก่ฟ้า
                รูปภาพและลวดลายที่ปักลงบนเครื่องแต่งกายยังแฝงคติความเชื่อไว้มากมายสุดจะพรรณนา เพราะมนุษย์เราเป็นสัตว์ประเสริฐช่างคิดค้นดัดแปลงและแยกย่อยให้เราเหนือกว่าสัตว์ทั้งปวง
                นี่คือความสนุกของการศึกษาประวัติศาสตร์เชิงมนุษยสัมพันธ์ แม้ว่าช่วงเวลาของหลายเหตุการณ์จะพ้นผ่านมาเนิ่นนาน แต่บางลวดลายยังคงตราตรึงจิตใจมนุษย์เราไปอีกนาน ไม่พอยังได้รับการรังสรรค์ให้วิจิตรมากขึ้นหรือลดทอนจนเหลือแค่เพียง “เค้าโครง” ให้พอเดาออก เมื่อมนุษย์จำเริญถึงขีดสุดก็มักจะเบื่อโลก นี่จึงเป็นที่มาของความเชื่อของคนยุคใหม่ ที่เรียกว่า มินิมอลลิซึม ถ้าเป็นพุทธก็คงถูกนิยามว่า เซน เซนคือความน้อยแต่พอดี ไม่ขาดไม่เกิน สุขตรงคำว่าพอดี แล้วทุกท่านเล่า กำลังสุขพอดี หรือสุขเกินพอ